เพลงกล่อมเด็กภาษาตากใบ 'ชาชา' : Tak Bai Lullaby 'Cha Cha'

เพลงชาชา เป็นเพลงที่ใช้ภาษาภาพพจน์ (figure of speech) แบบบรรยายจินตภาพ (imagery) นั่นคือเล่าถึง คน สัตว์ สิ่งของ และสถานที่ โดยผ่านประสบการณ์ธรรมชาติ เช่น ในเพลงนี้จะเริ่มด้วยคำสร้อย “ชา” ซึ่งในภาษาไทสำเนียงตากใบจะหมายถึง การร้อง การกล่อม หรือการสวด นั่นเอง และเล่าบรรยายถึงสังคมการเกษตรในการตักน้ำรดหญ้าคา ว่าเมื่อไหร่จะเป็นดอก หลังจากนั้นก็นำวัวควายเข้าคอก เพลงนี้มีความสั้นและผู้ร้องมักจะวนรอบ หรือใช้ร้องสลับกับเพลงอื่น ๆ มีคนในชุมชนเคยกล่าวไว้ด้วยว่า ในอดีตเพลงนี้นอกจากใช้กล่อมเด็กแล้ว ยังเป็นเพลงที่เด็กใช้ร้องเล่นในการละเล่นบางอย่างอีกด้วย ซึ่งในด้านของการร้อยเรียงคำเหล่านี้ สิ่งที่เป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดภาษาภาพพจน์เช่นนี้ คือ เสียงสัมผัส (rhyme) ที่เรียงต่อไปเรื่อย ๆ ประกอบเป็น ฉันทลักษณ์ ที่เพลงกล่อมเด็กในภาษาไทสำเนียงตากใบส่วนใหญ่ ดังที่ได้กล่าวไว้ในการศึกษาของ สุภาพร ฉิมหนู (2561) ไว้ว่า มีลักษณะเป็นร่ายยาว 4-5 พยางค์ (ในการบันทึกครั้งนี้มีบางวรรคมีจำนวน 4-7 พยางค์ด้วยได้เช่นกัน) และคล้ายเพลงชาน้อง (เรียกกันโดยภาษาไทยปักษ์ใต้) และคล้ายกาพย์ยานีนั่นเอง

งานวิจัยที่น่าสนใจเกี่ยวกับเพลงกล่อมเด็กภาษาไทสำเนียงตากใบ:

- วิทยานิพนธ์ระดับมหาบัณฑิตเรื่อง “การศึกษาเพลงกล่อมเด็กภาคใต้สำเนียงเจ๊ะเห (ตากใบ-ตุมปัต)” โดย สุภาพร ฉิมหนู (2561) สาขาวิชาดนตรีวิทยา วิทยาลัยดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล

- "ภูมิปัญญาทางภาษาจากเพลงกล่อมเด็ก อ.ตากใบ จ.นราธิวาส" โดย พรพันธุ์ เขมคุณาศัย คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยทักษิณ จากงานวิจัยเรื่องการศึกษาภูมิปัญญาชาวบ้าน อำเภอตากใบ จังหวัดนราธิวาส ซึ่งได้รับทุนอุดหนุนจากสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ ประจำปี 2539