เรื่องเล่าพิธีกรรมกับวัฒนธรรมการทำนาของชาวตากใบ : A Narrative of Tak Bai Rice Farming Rituals

หมอพราหมณ์ประจำหมู่บ้านจะเป็นเหมือนตัวกลางระหว่างชาวบ้านกับสิ่งศักดิ์สิทธิ์และธรรมชาติ โดยพิธีแรกที่ทำคือ “พิธีแรกดำนา” โดยการหาวันฤกษ์งามยามดีที่ “ไม่ต้องผีเสื้อ” ซึ่งเป็นปฏิทินเก็บเกี่ยวในการดูวันกาลกินี ชาวตากใบจะมี “พิธีสวดนา” เพื่อไหว้พระภูมิเจ้าที่ให้คุ้มครองรักษานา ให้ฟ้าฝนตกตามฤดูกาล ไม่ให้แมลงศัตรูพืชมากัดกินข้าว และมีอาหารที่ชาวบ้านกันทำคือ “กึต้อม” (ขนมต้มสามมุม) หลังจากนั้นไปจนถึงการเกี่ยวข้าวผ่านไป จะมีพิธีไหว้พระภูมิเจ้าที่อีกครั้งเพื่อให้ดูแลที่นาในช่วงที่ไม่ได้ทำนา และสุดท้ายจะมี “พิธีลาซัง” ในช่วงเริ่มเข้าหน้าร้อนซึ่งจะมีขนมจีนกินเฉลิมฉลองการเสร็จสิ้นฤดูเก็บเกี่ยวเป็นอาหารในพิธี